vrijdag 31 december 2010

goed voornemen

Van het ciderfront geen nieuws. De fles pruttelt gestaag door en dat zal nog wel een paar dagen duren. De geur boven het waterslot is aangenaam vies, zoals dat hoort.
Maar, het is de laatste dag van het jaar. Dag van de Goede Voornemens, dus moet ik even schrijven.
Ik heb de afgelopen weken de "River Cottage" DVD-series gekeken van Hugh Fearnley-Whittingstall.
Geleend van broer-lief ("Hier, dit moet je zien..."). Het zijn stuk voor stuk prachtige afleveringen van en over Hugh, die het stadsleven verwisselt voor een bestaan op het platteland. Hij stelt zich ten doel om in z'n levensbehoefte te voorzien, door zelf te verbouwen, telen, kweken en fokken. En vooral door zelf lekker te koken! Dat alles met respect voor dier en milieu. Zwaar romantisch natuurlijk, maar met het hart op de goede plek. En met humor.
Zonder meteen naar het platteland te willen trekken, neem ik me voor om de duurzame en verantwoorde lessen van Hugh zelf vaker in de praktijk te brengen.
Ik lees net op wikipedia dat Hugh ook wel de bijnaam "Hugh Fearlessly-Eatsitall" heeft. En inderdaad eet hij de meest obscure wilde groentes, zeevruchten, paddestoelen en aangereden wild. Jammer dat de Engelse 'aflevering-gemist' niet zo makkelijk vanuit Nederland is te zien. Vandaar hieronder even een (niet representatief) fragment van Hugh, waarin hij eekhoorn-filets klaarmaakt. Dat laatste maakt overigens geen onderdeel uit van mijn goede voornemens voor het nieuwe jaar.

donderdag 30 december 2010

Experiment #2

Na het explosieve eerste experiment heb ik er een goed voornemen bij: voordat je gaat experimenteren, eerst een paar keer precies volgens het recept werken. En pas daarna kleine veranderingen aanbrengen. Maar bij experiment #2 gaat dat niet meer lukken. Sinds eergisteren staat er namelijk al een tweede fles met appelcider te borrelen. Het recept:
In totaal 1 liter biologische appelsiroop opgelost in 7,2 liter water. Daarna 500 gram suiker toegevoegd en opgewarmd tot ca. 33 graden Celsius. Als laatste 5 gram champagnegist erbij en een theelepel citroenzuur toegevoegd. En daarna de vergistingsfles gevuld. Als je dat zonder knoeien wilt doen, moet je daar een trechter voor gebruiken. Die heb ik dus gisteren ook maar eens gekocht.
Een paar uur na het afvullen van de vergistingsfles, begon het waterslot al te borrelen. En dat doet het nog steeds flink. Ben benieuwd!

Experiment # 1 mislukt

Ik weet het: experimenten kunnen eigenlijk nooit mislukken, want je leert er altijd van. En toch is deze keer ´het maken van lekkere appelcider´ jammerlijk mislukt. Vanavond heb ik de negen flessen van experiment #1 in een gecontroleerde omgeving (de douchecel van onze badkamer) tot ploppen gebracht. Een reconstructie:

Woensdag 15 december 2010
Na mijn eerste, succesvolle poging om zelf appelcider te maken, met behulp van een kant-en-klaar-pakket van Brouwmarkt, vond ik dat het tijd was om het zelf te gaan doen. Ik had het plan opgevat om cider te maken op basis van biologisch appelsap. Dit is een bijzonder smakelijk appelsap dat ongefilterd is. Vandaag was het dus zover. Ik besloot om te gaan werken met mijn 10 liter vergistingsfles. In totaal 7 liter appelsap klaargezet, 250 gram suiker en 1 gram champagnegist. Eerst de vergistingsfles goed gereinigd (alleen met heet water, geen sulfiet).
Vervolgens de eerste 4 liter appelsap in een grote witte pan op 32 graden Celsius gebracht. Hierin 250 gram kristalsuiker opgelost. Dit mengsel in de vergistingsfles fles gegoten. Daarna nog 3 liter sap opgewarmd (ook ca. 32 graden Celsius), en hierin de gist opgelost. Dit ook in de fles gegoten (en om te zorgen dat alle gist werd gebruikt, de pan nog twee keer met een klein beetje kraanwater gespoeld en dit ook in de 10 liter fles gegoten).
Voor de gist heb ik dus een zakje champagne gist (Brouwmarkt.nl) gebruikt. Het zakje bevat in totaal 5 gram. Hiervan heb ik ongeveer 1/5 deel gebruikt, dus ca. 1 gram. Op het zakje staat namelijk dat het geschikt is voor 50 liter wijn.
Na de bereiding heb ik de fles boven op de zolderkamer gezet, gezellig warm naast de radiator. Een paar uur na de bereiding begon het waterslot al een beetje op druk te komen... 


Het gisten leek de dagen daarna niet zo door te zetten. Even met mijn broer overlegd: hij vond 1 gram gist een beetje te weinig, vandaar dat ik er twee dagen later ongeveer 2,5 gram heb bijgedaan. Ook daarna wilde het gisten nog niet echt doorzetten. Het slot wilde wel borrelen, maar alleen als ik de fles even flink heen en weer schudde. Maar zaterdag kwam ik er achter. Ik zag namelijk dat de fles wel degelijk flink aan het gisten waser was een continue stroom piepkleine belletjes die langs het glas omhoog gingen. Alleen bleek de rubberen dop niet goed af te dichten. Na het vastsnoeren (veter uit mijn regenjas gebruikt) van de dop was het euvel verholpen: het waterslot borrelt nu als nooit tevoren, ten teken dat het gistingsproces goed op gang was. Ik ben benieuwd!

Dinsdag 21 december 2010
´s Avonds laat de biologische cider van experiment # 1 gebotteld. Eerst de benodigde flessen goed gereinigd met water en daarna gespoeld met een mengsel van sulfiet en citroenzuur. Ik begon er rond half twaalf ´s avonds pas mee, vrij laat dus, maar ik had er een soort van zin in. Gelukkig maar, want het heeft toch ruim een uur geduurd voor ik 9 flessen had schoongemaakt, gevuld en afgestopt.
De dag erna zag ik dat zich een soort troebel schuim bovenop de vloeistof in de flessen had gevormd.

Dinsdag 28 december
Ik zie dat alle stoppen in de flessen een beetje omhoog zijn gekomen, tegengehouden door de stalen kooitjes. Slecht nieuws, want die stoppen zijn er slechts met grote moeite in te krijgen: ik krijg ze er alleen in door de flessen op de vloer te zetten en de stoppen er m.b.v. een handdoek in de hand met kracht (en mijn volle gewicht ) in te persen. Als ze uit zichzelf omhoog komen, dan betekent dat dat er enorm veel druk in de flessen is opgebouwd. 


Woensdag 29 december
Vandaag bleek dat ook. Ik besloot bij wijze van experiment om een fles te openen. Voor zekerheid in de badkamer. Dat was een goede keuze, want zodra ik het stalen kooitje had losgedraaid, schoot de plastic stop los en spoot de fles letterlijk voor driekwart leeg. Tot aan het plafond. Een zure lucht vulde de badkamer en ik dacht: "Geuze Boon"...
M. kwam de badkamer in ("Papa, ik dacht dat er vuurwerk was...") Ik besloot om alle resterende acht flessen gecontroleerd tot ploppen te brengen. In onderbroek, in de douchecel. Dat vond M. heel erg grappig. Hij stond er de hele tijd bij te dansen en te giechelen. Bij vrijwel alle flessen spoot de inhoud voor driekwart weg. De laatste restjes heb ik nog bij elkaar gegoten: in totaal bleef er ruim een fles met troebele, zure cider over. Natuurlijk moest ik er iets van proeven. En inderdaad: smaakt als een Geuze: heel erg zuur en redelijk wat alcohol...

Jammer dat deze ´jaargang´ verloren is gegaan. Zonde van het prachtige biologische appelsap. Maar ik probeer lessen te trekken (weet nu nog even niet welke) zodat het de volgende keer beter zal gaan...